Καλό είναι προκειμένου να διαμορφώσει κάποιος γνώμη, να έχει υπόψη του τόσο τη σημερινή κατάσταση αλλά να γνωρίζει το πως και το γιατί διαμορφώθηκε όπως είναι σήμερα,τουλάχιστον όπως εμείς αντιλαμβανόμαστε αυτή τη συνέχεια. Έχουμε και λέμε λοιπόν:
1. Γενικά
Η πολιτική τακτική του “διαίρει και βασίλευε” είναι παμπάλαια. Σε όλες τις κοινωνίες οι εξουσιαστές επιδίωκαν να διασπάσουν τον αντίπαλο, να δημιουργούν τεχνητούς διαχωρισμούς πατώντας πάνω σε λιγότερο ή περισσότερο υπαρκτά ζητήματα, ακόμη και σε ανύπαρκτα και κατασκευασμένα. Στόχος τους το πέρασμα των επιλογών τους, με τους εξουσιαζόμενους κατακερματισμένους και συνεπώς ανήμπορους να αντιδράσουν αποτελεσματικά. Κι αυτό όχι μόνο σε φάσεις “άμυνας” κατά βάση των εργαζομένων – όπως σήμερα – αλλά και σε φάσεις “επίθεσης” ακόμη και προωθημένης.
2. Η "πολυκλαδικότητα" των εργαζομένων στα νοσοκομεία
Στα νοσοκομεία δουλεύουν μια σειρά ειδικότητες εργαζομένων που όπως έχουν καθιερωθεί στη συνείδησή μας, ανεξάρτητα από μικρές διαφοροποιήσεις στο "τυπικό" του πράγματος, χοντρικά κατατάσσονται σε τρεις κλάδους.
Νοσηλευτικό, ιατρικό και διοικητικό προσωπικό. Κάθε κλάδος περιλαμβάνει κάποιες κατηγορίες. Ενδεικτικά στο νοσηλευτικό υπάγονται νοσηλευτές/νοσηλεύτριες, μαίες, βοηθοί θαλάμων, νοσοκόμοι, κλιβανιστές (παλιότερα- σήμεραστην Τ.Υ.), τραυματιοφορείς κ.α.
Στο ιατρικό γιατροί ειδικευμένοι και ειδικευόμενοι, ενώ “δίπλα τους” τα τελευταία χρόνια αναφέρονται ως ιδιαίτερη κατηγορία μια ομάδα εργαζομένων με το γενικό τίτλο “ειδικό επιστημονικό προσωπικό” (φαρμακοποιοί, βιολόγοι-βιοχημικοί, βιοπαθολόγοι, ψυχολόγοι κ.α.).
Ομοίως στους διοικητικούς ή κοντά σ' αυτούς,έχουμε συνηθίσει να "καταχωρούμε" τους κατ’ εξοχήν γραφιάδες, τεχνικούς (ξεχωριστή διεύθυνση) , κλητήρες, οδηγούς (τα τελευταία χρόνια οι μόνιμοι έχουν υπαχθεί στο ΕΚΑΒ), καθαριστές, τραπεζοκόμους, φύλακες, πλύντες (όσοι έχουν απομείνει στις συγκεκριμένες υπηρεσίες που έχουν κατά βάση εκχωρηθεί σε εργολάβους) κ.α.
Οι εργαζόμενοι στα εργαστήρια (τεχνολόγοι-παρασκευαστές),πρακτικά είναι κάτι μεταξύ επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού, ανεξάρτητα που υπάγονται ιεραρχικά.
3. Τι ισχύει ως σήμερα με το νοσηλευτικό προσωπικό
Στο νοσηλευτικό προσωπικό υπάγονται οι ΠΕ νοσηλευτές/νοσηλεύτριες που αποφοιτούν από τα τμήματα νοσηλευτικής των ιατρικών σχολών, οι ΤΕ νοσηλεύτριες/νοσηλευτές που αποφοιτούσαν από τις σχολές νοσηλευτικής των ΤΕΙ (λέμε αποφοιτούσαν γιατί σήμερα τα ΤΕΙ έχουν ενσωματωθεί στα ΑΕΙ), οι ΔΕ νοσηλεύτριες/νοσηλευτές που αποφοιτούν από μέσες σχολές νοσηλευτικής όπως οι τέως ΜΤΕΝΣ, τα ΙΕΚ κλπ (εδώ και αρκετά χρόνια επίσημα χαρακτηρίζονται από το κράτος ως βοηθοί νοσηλευτές). Υπάγονται ακόμη κάποιες ολιγομελείς ομάδες, οι ΔΕ νοσοκόμοι και κάποιες πιο μαζικές όπως οι ΔΕ πληρώματα ασθενοφόρου (που ανήκουν κατά βάση στο ΕΚΑΒ), οι ΥΕ μεταφορείς ασθενών (τραυματιοφορείς) και βέβαια οι ΥΕ βοηθοί θαλάμου (όσοι έχουν απομείνει).
4. Το παρελθόν και η σημερινή του προέκταση
Η δημιουργία της ΕΝΕ (Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδας) αποτέλεσε πάγιο και διαχρονικό αίτημα της συστημικής-ρεφορμιστικής συνδικαλιστικής ηγεσίας της ΠΟΕΔΗΝ. Πρόκειται για ένα ΝΠΔΔ, φορέα “ελέγχου και πιστοποίησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος”, όπως έλεγε. Αναφέρεται ως ένα τυπικά επιστημονικό ημικρατικό όργανο στα πρότυπα του ιατρικού ή του δικηγορικού συλλόγου, ας πούμε. Το ζήτημα είναι ότι, ενώ αρχικά φάνηκε να το ελέγχει, μιας και συνδικαλιστικά έλεγχε συντριπτικά τα σωματεία και την ομοσπονδία των υγειονομικών, σε σύντομο διάστημα δείχνει να χάνει τη μπάλα και να ηγεμονεύει σ’ αυτό μια μικρή ομάδα καρεκλοκένταυρων ΠΕ και ΤΕ νοσηλευτών με ξεκάθαρα αστικές-αντιδραστικές αντιλήψεις και συντεχνιακή λογική. Γίνονται αποδεκτοί απ’ όλες τις κυβερνήσεις ως συνομιλητές, ενώ με ανομολόγητο αλλά εύκολα διακριτό στόχο, μέσω της κλαδικής νοσηλευτικής ομοσπονδίας (ΠΑΣΥΝΟ-ΕΣΥ) που παράλληλα εμφανίζεται και διαχειρίζεται απ’ τους ίδιους ανθρώπους, την “απαγκίστρωση” από την ΠΟΕΔΗΝ των νοσηλευτών ΠΕ και ΤΕ κατηγορίας (τους ΔΕ δεν τους αναγνωρίζουν και δεν τους γράφουν ως μέλη).
Τότε είναι που εμφανίζεται και 2η ομοσπονδία νοσηλευτικού (ΠΑΣΟΝΟΠ) που συγκεντρώνει έναν αριθμό νοσηλευτών βασικά ΔΕ κατηγορίας, στην οποία παρεπιπτόντως “έπαιξαν”-εκτός των άλλων - μέχρι και εξω-κοινοβουλευτικές πολιτικές δυνάμεις, στη λογική ότι, αφού δεν καταφέρνουμε και πολλά πράγματα στα ενιαία σωματεία των νοσοκομείων και στη ΠΟΕΔΗΝ, ας το επιχειρήσουμε κλαδικά. Έριξαν έτσι νερό στο μύλο της διάσπασης και του κατακερματισμού, όχι μόνο μέσα στο νοσηλευτικό προσωπικό αλλά και συνολικά στους υγειονομικούς.
5. Η συνδικαλιστική έκφραση των αντιλήψεων διαχωρισμού
Ο συνδικαλιστικός νόμος (κατά βάση ο αντεργατικός 1264/82) προβλέπει τη δυνατότητα σ’ έναν εργαζόμενο να είναι μέλος τόσο σε ένα σωματείο του χώρου δουλειάς του (επιχειρησιακό) όσο και σ’ ένα του κλάδου του (κλαδικό). Του επιτρέπει, ωστόσο, να αντιπροσωπεύεται μόνο σε μια ομοσπονδία. Πάνω σ’ αυτό το σημείο υπάρχει η κόντρα ΠΟΕΔΗΝ και ΠΑΣΥΝΟ-ΕΣΥ – για να μείνουμε στο θέμα μας – αναφορικά με το ποιος θα ελέγξει το νοσηλευτικό προσωπικό. Δεν πρόκειται για ζήτημα αρχής ενάντια στη διάσπαση, αφού και η ΠΟΕΔΗΝ έχει στους κόλπους της κλαδικά πρωτοβάθμια σωματεία, με τη διαφορά ότι τα ελέγχει. Τα μέλη τους είναι γραμμένα και στα ενιαία σωματεία των εργαζομένων, αλλά επιλέγουν στις εκλογές αντιπροσώπων μέσω ποιου σωματείου θα αντιπροσωπευθούν σε επίπεδο ομοσπονδίας. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, την δομή του συνδικαλιστικού κινήματος και τα χαρακτηριστικά της επίθεσης του συστήματος, θεωρούμε ότι τα σωματεία του χώρου δουλειάς αποτελούν την βάση οργάνωσης των εργαζόμενων στα δημόσια νοσοκομεία.
6. Η σημερινή κυβερνητική επιδίωξη
Η ενότητα συμφερόντων του νοσηλευτικού προσωπικού (εξαιρούμε τη διοικητική ιεραρχία) έχει μπει στο στόχαστρο της κυβέρνησης της ΝΔ εν μέσω πανδημίας. Μέσω του χτυπήματος αυτής και η συνολικότερη ενότητα στην πάλη των υγειονομικών. Με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου επιχειρεί να υλοποιήσει σε επίπεδο διοικητικής δομής την δημιουργία δύο κλάδων: του κλάδου ΠΕ και ΤΕ νοσηλευτών και του κλάδου ΔΕ βοηθών νοσηλευτών. Η επιλογή αυτή πατά πάνω στην προϊστορία που αναφέραμε, βρίσκει ευήκοα ώτα βασικά στο στρώμα της διοικητικής νοσηλευτικής ιεραρχίας (διευθύνουσες, τομεάρχες, προϊσταμένες), “κυκλοφορεί” ως δήθεν προσπάθεια αναβάθμισης των νοσηλευτών των “ανώτερων” κατηγοριών, αφήνεται να καλλιεργήσει ελπίδες και προσμονές διαφόρων ειδών και επιπέδων, ενώ ενισχύει τον συντεχνιακό χαρακτήρα και τη δήθεν ιδιαιτερότητα αυτών των κατηγοριών. Μαζί φυσικά και τη θέση όλων εκείνων των παρατρεχάμενων του Υπουργείου Υγείας. Εντάσσεται πλήρως στο γνωστό διαχρονικό αφήγημα ότι οι εργαζόμενοι δεν “βράζουν όλοι στο ίδιο καζάνι” και μπορεί από κοινού να αντιμετωπίζουν την αντεργατική επίθεση, αλλά κατηγορίες τους είναι κάτι το ιδιαίτερο. Χαρακτηριστικό αυτής της αστικής-ρεφορμιστικής αντίληψης είναι τα κατά καιρούς αιτήματα περί “ειδικού μισθολογίου” των υγειονομικών που επί πολλές δεκαετίες πρόβαλε η ηγεσία της ΠΟΕΔΗΝ ή το ανάλογο περί “εξαίρεσης από (αυτά ή εκείνα) τα μέτρα” λόγω του ότι οι υγειονομικοί είναι κάτι το διαφορετικό απ’ τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους. Αντίστοιχα, βέβαια, αιτήματα πλασάρονται και σε άλλους χώρους σ’ ολόκληρο τον κρατικό τομέα.
Οι ελλείψεις νοσηλευτικού (και όχι, φυσικά, μόνο) προσωπικού έχουν οδηγήσει στο να “κρατούν” τα νοσηλευτικά τμήματα στις βάρδιες μόνες τους νοσηλεύτριες της κατηγορίας ΔΕ, κάτι που τυπικά είναι έως και παράνομο, κάνοντας ότι ακριβώς οι ΠΕ και ΤΕ ενώ αμοίβονται λιγότερο, να βγάζουν τη δουλειά κάνοντας αλλότρια καθήκοντα, όπως λέγεται, για να λειτουργεί ένα νοσοκομείο. Ακόμη και οι βοηθοί θαλάμου κάνουν κάποιες νοσηλευτικές πράξεις! Εξίσου διαχρονική είναι η άρνηση των κυβερνήσεων να θεσπίσουν καθηκοντολόγιο, ακριβώς για να κάνουν οι πάντες τα πάντα και να “βγαίνει” η δουλειά. Σήμερα οι “ήρωες” της κυβέρνησης, όπως φανερώνεται, δεν συμπεριλαμβάνουν αυτές τις κατηγορίες.
7. Ο στόχος της διάρρηξης του ενιαίου μετώπου πάλης των υγειονομικών
Βασικό αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής, εφόσον υλοποιηθεί, θα είναι να πληγεί η πάλη των υγειονομικών με συλλογικό και συνολικό τρόπο. Να διαρραγεί ακόμη περισσότερο η απαραίτητη ενότητά τους, να ενισχυθεί η πολυδιάσπαση και ο κατακερματισμός τους και εν τέλει να ισχυροποιηθεί η επίθεση του συστήματος. Παράλληλη συνέπεια θα είναι η αντιπαλότητα-αντιπαράθεση μεταξύ των κλάδων εντός του νοσηλευτικού προσωπικού, αφού η λογική που χρόνια καλλιεργείται είναι ότι “τα λεφτά και οι όποιες παροχές δε φτάνουν για όλους και άρα όσο πιο λίγοι είμαστε, τόσο πιο εύκολα μπορούμε ν’ αποσπάσουμε κάτι”. Τίποτα πιο ψεύτικο από αυτό, μιας και συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Όσο πιο μικρή είναι μια κατηγορία εργαζομένων, τόσο πιο ανήμπορη αποδεικνύεται.
Θα πρέπει να γίνει καθαρό ότι το σύστημα προωθεί διαχωρισμούς, όχι επειδή σκοπεύει στη βελτίωση της θέσης οποιουδήποτε μέρους, αλλά για να αποδυναμώσει και υπονομεύσει τον ενιαίο αγώνα που απαιτείται ενάντια στην κοινή επίθεση που δέχονται συνολικά οι υγειονομικοί. Στο ζήτημα αυτό είναι πλήρως ενταγμένη η συνδικαλιστική ηγεσία και της ΠΟΕΔΗΝ παίζοντας με τη σειρά της τον ανάλογο βρώμικο ρόλο, αφού κατά καιρούς καλύπτει τη συμμετοχή σε κινητοποιήσεις που αποφασίζει μόνο των, ας πούμε, άμεσα θιγόμενων (πχ καλέσματα συμμετοχής μόνο των συμβασιούχων-επικουρικών-εργολαβικών στο ζήτημα της ανανέωσης σύμβασης ή λήξης της-απόλυσής τους) και όχι του συνόλου των εργαζομένων. Επίσης, χαρακτηριστικό είναι το κάλεσμά της στο ζήτημα που έχει προκύψει, για συμμετοχή στις κινητοποιήσεις μόνο του νοσηλευτικού προσωπικού και όχι του συνόλου των υγειονομικών.
8. Τι να κάνουμε
Οι νέοι τεχνητοί διαχωρισμοί δεν πρέπει να περάσουν. Η επίθεση που κλιμακώνεται αφορά όλους τους εργαζόμενους και με ενιαίο τρόπο πρέπει να την αντιμετωπίσουν. Η προσπάθεια διάσπασης των νοσηλευτών και ευρύτερα των υγειονομικών πρέπει να πέσει στο κενό. Από κοινού είναι αναγκαίο να ξεδιπλωθούν τα μέτωπα πάλης στους χώρους δουλειάς, απορρίπτοντας τις πολιτικές πρακτικές ξεχωρίσματος και εν τέλει ήττας όλων. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο σπάζοντας τη λογική της ανάθεσης, με την συμμετοχή στην πάλη και την αναβάθμιση της αξίας της συλλογικότητας. Οι δυνάμεις της Ταξικής Πορείας θα επιμείνουμε σ’ αυτή την κατεύθυνση, ως τη μοναδική που μπορεί να οδηγήσει σε νίκες.
- Να μην περάσει η διάσπαση του νοσηλευτικού προσωπικού!
- Κόντρα στους τεχνητούς διαχωρισμούς και τη συντεχνιακή λογική, ενιαίο μέτωπο πάλης όλων των εργαζομένων ενάντια στην αντεργατική και αντιλαϊκή επίθεση!
- Μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού! - Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων!
- Αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις που να καλύπτουν το κόστος της ζωής!
- Χαρακτηρισμός του χώρου των νοσοκομείων ως ανθυγιεινού με ότι αυτό συνεπάγεται!
- Ένταξη όλων των υγειονομικών στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα!
- Στην ενότητα και τη συλλογικότητα η διέξοδος για όλους τους υγειονομικούς!
Μάης 2020
Ταξική Πορεία
