Επικίνδυνα... ευσυνείδητοι γιατροί

Η απίστευτη είδηση έσκασε σαν βόμβα! Οι τρεις γυναίκες αναισθησιολόγοι του νοσοκομείου της Σάμου με επιστολή τους προς τη διοίκηση έκαναν γνωστό ότι θα απέχουν στο εξής από τα καθήκοντά τους σε ιατρική πράξη διακοπής κύησης εάν και εφόσον δεν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι κινδύνου ζωής ή υγείας της εγκύου.


Σημ. Παρακάτω ένα αναλυτικό άρθρο για το θέμα. Για να καταλάβουμε την ουσία και να μη μείνουμε στα κουτσομπολιά

Ειδικότερα, επικαλούνται το άρθρο 31 του Νόμου 3418/2005 (κώδικας ιατρικής δεοντολογίας) το οποίο αναφέρει: «Ο ιατρός μπορεί να επικαλεσθεί τους κανόνες και τις αρχές της ηθικής συνείδησής του και να αρνηθεί να εφαρμόσει ή να συμπράξει στις διαδικασίες τεχνητής διακοπής της κύησης, εκτός εάν υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της υγείας της». Μέσα στην ιατρική τους «συνείδηση» ξεχνούν βέβαια ότι στην ευρωπαϊκή (;) Ελλάδα η έκτρωση είναι θεσμοθετημένο δικαίωμα της γυναίκας.

Αυτό που προκαλεί πολλά ερωτήματα είναι το γεγονός πως έως και πριν από λίγο καιρό οι ίδιοι γιατροί συμμετείχαν κανονικά σε διακοπές κύησης, χωρίς να επικαλεστούν ποτέ θέμα συνείδησης.

Ιδιαίτερα αποκαλυπτική ήταν η δήλωση προς τα ενημερωτικά μέσα του γ.γ. του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Δ. Βαρνάβα, όπου μεταξύ άλλων σημειώνει:

«Προκύπτουν όμως σοβαρά ερωτήματα για τη χρονική στιγμή που οι αναισθησιολόγοι έγιναν αντιρρησίες συνείδησης, διότι από το 2005 μέχρι πρόσφατα η Διευθύντρια Αναισθησιολογικού, κυρία Αποστόλου, χορήγησε αναισθησία σε 550 περιστατικά εθελούσιας διακοπής κύησης.

»Τότε Διευθυντής Γυναικολογικής Κλινικής ήταν ο σύζυγος της κυρίας Αποστόλου, ο οποίος πρόσφατα συνταξιοδοτήθηκε. Τι συνέβη και προέκυψαν λόγοι συνείδησης τον τελευταίο καιρό; Μήπως η κυρία Αποστόλου, η οποία ως συνδικαλίστρια ήταν προσκείμενη στο ΚΚΕ, (Σημ. δική μας: Τι  θέλει να πει ο κ. Βαρνάβας με την <<πληροφορία>> αυτή;)προσχώρησε πλέον σε θρησκευτικό δόγμα που της απαγορεύει να παρέχει ιατρικές υπηρεσίες σε γυναίκες που θέλουν να διακόψουν μια ανεπιθύμητη κύηση;

»Αν ναι, τότε πρέπει να ενημερώσει τη Διοίκηση του Νοσοκομείου και τον Ιατρικό Σύλλογο και να πάψει να κρύβεται πίσω από αόριστους λόγους συνείδησης. Αν όχι, τότε οφείλει να διακόψει αμέσως αυτή την παρελκυστική τακτική. Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες δύο συναδέλφους αναισθησιολόγους».

Χαιρετίζει ο μητροπολίτης

Η «Εφ.Συν.» επιχείρησε να επικοινωνήσει χθες με τη διευθύντρια του αναισθησιολογικού τμήματος του νοσοκομείου, αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατόν.

Πληροφορίες από το νοσοκομείο του νησιού αναφέρουν πως εδώ και καιρό υπήρχε μια ιδιότυπη διαμάχη μεταξύ γυναικολόγων και αναισθησιολόγων που αφορούσε περιστατικά διακοπής κύησης, ενώ κάποιοι κάνουν λόγο και για τις κακές σχέσεις που διατηρούσε ο σύζυγος της κ. Αποστόλου ως πρώην διευθυντής της γυναικολογικής κλινικής με τον τότε υφιστάμενό του και νυν διευθυντή.

Χθες βράδυ συνεδρίαζε ο ιατρικός σύλλογος του νησιού ώστε να πάρει θέση πάνω στο επίμαχο ζήτημα, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρώτος και μοναδικός μέχρι στιγμής φορέας που έσπευσε να χαιρετίσει την απόφαση των αναισθησιολόγων -την οποία χαρακτηρίζει «θαρραλέα»- είναι ο μητροπολίτης Σάμου Ευσέβιος, σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Πέρα όμως από τη διάσωση του ανθρώπου, που έμελλε να δολοφονηθεί μέσα από την έκτρωση, διασώζεται και η ψυχή της Μητέρας, καθώς και όλων όσοι συμμετέχουν σε ένα τέτοιο έγκλημα».

Αυτό που δεν διευκρίνισε στη δήλωσή του ο μητροπολίτης είναι αν γνωρίζει πως οι συγκεκριμένοι αναισθησιολόγοι μετράνε ήδη πολλά τέτοια «εγκλήματα» στην καριέρα τους, ώστε να κάνει και μια συμπληρωματική δήλωση-άφεση προς όφελός τους.

Το θέμα θα ήταν τραγελαφικό αν δεν μιλούσαμε για δημόσιο νοσοκομείο σε απομακρυσμένο νησί, οι υπηρεσίες του οποίου έχουν τον χαρακτήρα του μονοπωλίου και οι γυναίκες που θα χρειαστούν την επιστημονική βοήθεια εξαρτώνται απόλυτα απ' αυτό.

Πληροφορίες της «Εφ.Συν.» λένε πως το υπουργείο Υγείας θα δώσει σύντομα λύση στο θέμα, καθώς εκείνο που προέχει είναι η υγεία και τα δικαιώματα των πολιτών.

Να σημειώσουμε ότι ανακοινώσεις κατά της απόφασης των αναισθησιολόγων εκδόθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, τη Δημοκρατική Συμπαράταξη και τους Οικολόγους Πράσινους.

Δύο νόμοι «αλληλοσυγκρούονται»

Το ηθικό πρόβλημα συνείδησης που επικαλούνται οι συγκεκριμένες αναισθησιολόγοι στη βάση του Ιατρικού Κώδικα (Ν. 3418/2005) δεν είναι πρωτοφανές, όσο κι αν στη συγκεκριμένη περίπτωση -σύμφωνα με τις ανακοινώσεις γιατρών και συνδικαλιστικών φορέων- είναι ενδεχομένως προϊόν άλλου είδους «ενδονοσοκομειακών» προστριβών.

Το βέβαιο είναι ότι ο Ποινικός Κώδικας (αρ. 304), που κατοχυρώνει και στην Ελλάδα το δικαίωμα μιας γυναίκας στην άμβλωση, σύμφωνα με τις διεθνείς υποδείξεις (πρώτες 12 εβδομάδες εγκυμοσύνης και μεγαλύτερο διάστημα αν υπήρξε βιασμός ή διαπιστώθηκε ανωμαλία στο έμβρυο) είναι νόμος του ελληνικού κράτους.

Νόμος είναι προφανώς και ο Ιατρικός Κώδικας που δίνει το δικαίωμα σε κάποιον γιατρό να αρνηθεί συμμετοχή σε ιατρική πράξη που θεωρεί ότι είναι αντίθετη με τη συνείδησή του.

Ενώ όμως στον ιδιωτικό τομέα τα πράγματα είναι απλά και η γυναίκα που επιθυμεί τη διακοπή επιλέγει τον γιατρό που σέβεται το δικαίωμά της, στον δημόσιο τα πράγματα περιπλέκονται, ειδικά αν, όπως στην περίπτωση της Σάμου, οι διαθέσιμοι αναισθησιολόγοι αποφασίσουν ότι δεν θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στη συγκεκριμένη ιατρική πράξη.

Σε άρθρο της λίγο μετά τη νομοθετική κατοχύρωση του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας («Ιατρικά Θέματα», τεύχος 54) η επ. καθηγήτρια αστικού δικαίου, Αθηνά Κοτζαμπάση, επισημαίνοντας τις νομικές αυτές «αντιφάσεις» καταλήγει στο εύστοχο συμπέρασμα ότι «η δυνατότητα της άρνησης της άμβλωσης (όπως αναφέρεται στο αρ. 31 του Κώδικα) από τον γιατρό για λόγους συνείδησης μας επαναφέρει στο καθεστώς που ίσχυε πριν από την τροποποίηση του αξιόποινου της άμβλωσης, με τη διαφορά ότι αρχικά η Πολιτεία αρνούνταν το συγκεκριμένο δικαίωμα, ενώ τώρα και πάλι η Πολιτεία παρέχει στον γιατρό το δικαίωμα να το αρνηθεί».

Η καθηγήτρια επισημαίνει, ωστόσο, ότι ο γιατρός δεν μπορεί να αρνηθεί μια νόμιμη ιατρική επέμβαση (στην προκειμένη περίπτωση την άμβλωση) όταν έχει αναλάβει σύμβαση σε νοσοκομείο, κλινική κ.λπ., διότι η άρνησή του να παράσχει υπηρεσία συνιστά παράβαση συμβατικής υποχρέωσης. «Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στις περιπτώσεις των γιατρών των ακριτικών νησιών ή άλλων απομονωμένων περιοχών όπου ο νοσοκομειακός γιατρός ασκεί το συγκεκριμένο επάγγελμα μονοπωλιακά και δεν μπορεί να αρνηθεί την άμβλωση ακόμα και για λόγους συνείδησης εφόσον είναι εντεταλμένος για την παροχή βοήθειας».

Η άποψη της δικηγόρου

Ρωτήσαμε για τη «σύγκρουση» των δύο διαφορετικών νόμων του κράτους στο συγκεκριμένο αυτό ζήτημα, την πρόεδρο της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, δικηγόρο Κλειώ Παπαπαντολέων:

«Εχω τη γνώμη ότι το άρ. 2 παρ. 5 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, το οποίο ορίζει ότι “ο ιατρός, επικαλούμενος λόγους συνείδησης, έχει δικαίωμα να μη μετέχει σε νόμιμες ιατρικές επεμβάσεις στις οποίες αντιτίθεται συνειδησιακά, εκτός από επείγουσες περιπτώσεις”, είναι εξαιρετικά γενικόλογο και δεν παρέχει κριτήρια ή εγγυήσεις για τον ασθενή.

»Σε κάθε πάντως περίπτωση, τα ζητήματα σύγκρουσης δικαιωμάτων επιλύονται με σταθμίσεις. Κατά τη στάθμιση συνεπώς αυτή, και με δεδομένο ότι πρόκειται για Δημόσιο Νοσοκομείο και δη σε νησί, πρέπει η Πολιτεία να εξασφαλίσει τη δυνατότητα του ασθενούς να λάβει την παροχή ιατρικής βοήθειας από άλλο γιατρό, που δεν προβάλλει συνειδησιακά κωλύματα, άμεσα και απρόσκοπτα.

»Διαφορετικά, η συνείδηση του γιατρού ακυρώνει στην πράξη το δικαίωμα του προσώπου να αποφασίζει για καίρια και θεμελιώδη ζητήματα της ζωής του, χωρίς κάτι τέτοιο να προβλέπεται από την έννομη τάξη ή να είναι αποδεκτό από τον νομοθέτη».

Συντάκτης: Δημήτρης Τερζής, Αντα Ψαρρά (ΕΦΣΥΝ)